Psy myśliwskie można podzielić na wiele grup biorąc pod uwagę różne czynniki takie jak pochodzenie geograficzne , rodzaj okrywy włosowej, rasy, wielkość itd. Ja postanowiłem pozostać przy pierwotnie wybranej drodze i podzielić je z punktu widzenia charakteru pracy w łowiectwie.

PŁOCHACZE 

To grupa psów która została wyselekcjonowana do wypłaszania zwierzyny z szuwarów, krzaków i innych miejsc gdzie się ukryła a myśliwemu tam trudno ją odnaleźć. Bardzo często psy te doskonale aportują i po dokładnym szkoleniu służą jako psy wszechstronne. Przyjrzyjmy się najbardziej popularnym rasom które zostały zakwalifikowane do grupy płochaczy.

Płochacz Niemiecki Wachtelhund

– pies średniej wielkości , o mocnej muskulaturze , krótkich silnych łapach i bardzo charakterystycznych oczach które w sztucznym oświetleniu połyskują na czerwono. Kolor szaty jest bardzo różny . Widywałem wachtelhundy brązowe , żółte , białe w brązowe centki , czarne w białe łaty . Sierść jest raczej miękka , bardzo gęsta i bardzo szybko schnąca. Mamy wrażenie wręcz że nie nasiąka wodą. Na stopach pomiędzy silnie obrośniętymi palcami występuje błona pławna pomagająca psu podczas poruszania się w wodzie. W mojej ocenie jest to obecnie najlepsza rasa psów wszechstronnych z jakim obecnie możemy polować. Do jego zalet należą

• Naturalny aport który po szkoleniu zostaje do końca życia psa
• Predyspozycje do pracy dolnym wiatrem podczas pracy na tropach zwierzyny grubej
• Skłonność do pracy w wodzie i szuwarach
• Utrzymywanie bliskiego kontaktu z myśliwym co w przypadku płochacza jest niezaprzeczalną zaletą
• Odwaga i pasja do grubego zwierza
• Skłonność do oszczekiwania
• Okrywa włosowa która zabezpiecza psa w trudnych warunkach atmosferycznych.

Cocker Spaniel angielski 

- to również przedstawiciel rasy zaliczany do płochaczy. Niemniej jednak w Polsce na obecny moment bardzo trudno jest znaleźć linie polujące czy zdobywające laury na konkursach . Jest to trochę już zapomniana rasa (a szkoda), która ze względu na swoją urodę stała się bardziej domowa .

Angielski Springer Spaniel 

- jest to pies zdecydowanie większy niż cocker spaniel angielski , mniej popularny dzięki czemu osobniki częściej występują w rękach myśliwych. Pies średniej wielkości , o gładkiej , przylegającej sierści która doskonale zabezpiecza przed pracą w trudnych warunkach terenowych . Najczęściej występuje w umaszczeniu czarno – białym z czerwonymi podpaleniami, ale również występują osobniki dwukolorowe. W dobrych rękach przedstawiciele tej bardzo starej rasy doskonale pracują jako psy wszechstronne, z ogromnym zacięciem do drapieżników i zwierzyny grubej. Pracują fenomenalnie dolnym wiatrem a odpowiednio ułożone z powodzeniem pracują jako tropowce. Mają bardzo łagodny charakter w stosunku do ludzi , jednak do innych psów bywają zdecydowane i dominujące. Obcych traktują z rezerwą i raczej nieufnie. Świetnie pływają i aport z wody nie stanowi dla nich jakiegokolwiek problemu.

Spaniel Bretoński

- pies średniej , zwartej budowy , zdecydowanie najszybciej pracujący z grupy płochaczy. Niezwykle energiczny , przyjazny do ludzi i innych psów. Chętnie pływa , doskonale aportuje i utrzymuje bliski kontakt z przewodnikiem. Jest to również typowo myśliwska rasa którą można śmiało polecić do polowania przede wszystkim na zwierzynę drobną.

Jak już wspominałem powyżej do roli płochacza nadają się doskonale inne rasy psów lecz o nich opowiem po niżej przyporządkowując je do grupy która je charakteryzuje.

Psy legawe , wyżły

Nazwa psy legawe pochodzi od pozycji leżącej jaką przyjmował wyszkolony pies kiedy zwietrzył zwierzynę. W początkowym okresie , kiedy wykorzystywano tego typu psy do polowań głównie na ptactwo , psy legawe tylko odnajdywały i wystawiały , natomiast do pracy po strzale , czyli aportu, używane były inne rasy , na przykład spaniele.

W obecnym czasie całą pracę wykonuje jeden pies od którego oczekuje się stójki , czyli najczęściej pies zamiera w bezruchu z podniesioną przednią łapą. W przypadku kiedy zwierzyna zaczyna wyciekać z pod psa , ten energicznie zaczyna tak zwane podciąganie , czyli skraca dystans do uciekającej zwierzyny co chwilę powtarzając stójkę.

Do grupy psów legawych zaliczamy klika ras których najbardziej popularne omówię po niżej.

Wyżeł niemiecki krótkowłosy

-jest to pies zaliczany do psów dużych , raczej o lekkiej budowie. Krótka , przylegająca sierść , długie łapy i ogon , charakterystyczny podcięty brzuch , to cechy obrazujące tego jeszcze niedawno najpopularniejszego psa myśliwskiego w Polsce.Jest to pies obdarzony fenomenalnym węchem którym posługuje się po mistrzowsku używając w polu górnego i dolnego wiatru.

• Do zalet tej rasy należą
• Kolor sukni , podobnie jak u Wahtelchundów oscyluje od białych w czarne łaty , przez osobniki czekoladowe , dereszowate czy wręcz czarne.
• Ogromna pasja łowiecka
• Skłonność do twardej stójki
• łatwość pływania i potrzeba bliskości z przewodnikiem
• Ciętość do drapieżników
• Praca również dolnym wiatrem na tropie zwierzyny grubej

Seter Irlandzki - pies o lekkiej budowie , szybkich chodach i bardzo charakterystycznej ognisto rudej szacie. Włos długi i miękki na grzbiecie lekko pofalowany. Rasa ta przeznaczona pierwotnie do wystawiania ptactwa w suchym polu , obecnie używana również jako psy aportujące. Psy wymagające starannego ułożenia i zdecydowanego prowadzenia, bardzo samodzielne . Początkującym przewodnikom mogą sprawić spory kłopot , choćby ze względu na to że późno dojrzewają.

Pointer 

- pies duży o mocnej budowie , bardzo krótkiej przylegającej sierści , najczęściej w kolorze białym w czarne lub brązowe łaty. Zdarzają się osobniki jednokolorowe , białe lub czarne. Jest to rasa która przeznaczona jest wybitnie do pracy w suchym polu. Pies o doskonałej stójce , potrafiący pracować w parach , gdzie jeden z psów wystawia a drugi skutecznie sekunduje. Wymagający w hodowli , wrażliwy na warunki atmosferyczne i terenowe , coraz rzadszy w naszych łowiskach.

Munsterlander - rasa bardzo stara , o ogromnych tradycjach. Najbardziej wszechstronny z wyżej wymienionych wyżłów. Pies w większości przypadków biały z brązowymi lub czarnymi łatami i znaczeniami , średniej wielkości, raczej lekkiej budowy. Włos miękki , przylegający. Często mylony w płochaczem niemieckim wahtelchundem , jest od niego lżejszy , szybszy w chodach , powinien wykazywać zdecydowaną stójkę. Doskonale sprawdza się jako tropowiec pracując dolnym wiatrem na ciepłych tropach zwierzyny grubej. Doskonale pływa , ma skłonności do oszczekiwania , po dokładnym szkoleniu aportuje z wody i lądu. Jest to również pies który dość późno dojrzewa , dlatego może sprawić sporo kłopotów początkującym hodowcom.

Grupa wyżłów jest jedną z najliczniejszych jeśli chodzi o rodzaje szaty i pochodzenie z punktu widzenia początków hodowli . Po niżej zestawienie większości  jej przedstawicieli

• Wyżeł niemiecki krótkowłosy
• Wyżeł niemiecki szorstkowłosy
• Wyżeł niemiecki długowłosy
• Wyżeł czeski Fousek
• Wyżeł węgierski krótkowłosy
• Wyżeł węgierski szorstkowłosy
• Wyżeł weimarski
• Seter irlandzki
• Seter angielski
• Seter szkocki
• Pointer
• Mały munsterlander
• Duży munsterlander

Aportery 

Do tej grupy zaliczył bym przede wszystkim labradory. Oczywiście od razu należy nadmienić iż każdy pies myśliwski powinien posiąść umiejętność aportowania i może pracować jako aporter.

• Golden Retriever 

- Pies duży o mocnej budowie , barwy biszkoptowej żółtej lub białej. Bardzo łagodne usposobienie , wpływ amerykańskich reklam i nastawienie tego psa na ludzi spowodował iż bardzo często jest to pies rodzinny i domowy. Po odpowiednim szkoleniu doskonale aportuje z wody i lądu.

• Labrador Retriever - podobnie jak odmiana biszkoptowa , tak i czarny labrador jest doskonałym aporterem. Do jego zalet należy zaliczyć potrzebę bardzo bliskiego kontaktu z człowiekiem co skutkuje tym iż nawet poczatkujący hodowcy mogą z nim polować. Jest bardzo odporny na warunki atmosferyczne , doskonale pływa nie zrażając się zimną wodą . Polecany jako pierwszy pies myśliwski dla kolegów nie mających doświadczenia kynologicznego.

Psy gończe i dzikarze

Do tej grupy psów zaliczamy psy których zadaniem jest odnalezienie i oszczekiwanie zwierzyny grubej , głównie dzików. Z założenia nie powinny być to psy zbyt duże i mało zwrotne. Także nadmierna agresja powinna dyskwalifikować osobniki z tej grupy. Zadaniem dzikarza jest oszczekiwanie , a nie atakowanie zwierzyny. W tej grupie mamy również dwóch przedstawicieli polskich ras.

• Gończy Polski 

- pies średniej wielkości , dobrze zbudowany , o krótkiej przylegającej sierści w kolorze czarnym , czerwonymi podpaleniami na łapach , kufie i ogonie. Zdarzają się również linie brązowe. Jest to stara rasa , dzięki staraniom grupki hodowców przywrócona polskim myśliwym. Obdarzona ogromną pasją do grubego zwierza, świetnie sprawdza się jako dzikarz i tropowiec.

•  Ogar Polski

– rasa pierwotnie wykorzystywana do polowań na zające i sarny , obecnie psy te pracują jako dzikarze i tropowce. Psy te charakteryzuje bardzo głośny i dźwięczny gon , wytrzymałość i wytrwałość w pracy. Pies raczej durzy , o maści kawowej z ciemnym siodłem na grzbiecie . Sierść dość krótka przylegająca.

• Gończy słowacki Kopov

– pies mniejszy od gończego polskiego , o wyraźnie lżejszej budowie. Cechą charakterystyczną tej rasy jest bliższy dystans na którym pracuje. Świetnie się sprawdza w polowaniach zbiorowych , pracując w pędzeniach jako dzikarz. Doskonała orientacja w terenie , współpraca z innymi psami i przewodnikiem , wszechstronność i brak jakichkolwiek trudności w hodowli powodują że jest to rasa predysponowana do polowań leśnych.

•  Foxterier szorstkowłosy – pies raczej mały , krępej budowy , sylwetka kwadratowa w obrysie geometrycznym. Sierść zwarta , sztywna i kędzierzawa w kolorze od białego w czarne i czekoladowe łaty . Cała grupa terierów to psy niezwykle inteligentne, zadziorne, samodzielne i raczej nie tolerujące psiego towarzystwa. Wymagające kompleksowego szkolenia i odpowiedniego prowadzenia. 

Norowce

Do tej grupy psów zaliczać będziemy przede wszystkim teriery i jamniki. Zadaniem norowca jest wypłoszenie lisa lub innego drapieżnika z nory lub stogów słomy. Do takiej pracy predysponowane będą najmniejsze psy o szorstkiej sierści obdarzone pasją do pracy z drapieżnikiem .

• Terier niemiecki Jagdterier

– pies raczej mały , o gęstej i ostrej okrywie włosowej w kolorze czarnym z brązowym podpaleniem na łapach i kufie . Występują również linie brązowe. Pies o bardzo dużej pasji , pozbawiony lęku i zdecydowany. Potrafiący pracować w najbardziej ekstremalnych warunkach terenowych , wymagający pełnego wyszkolenia i dużej praktyki.

•  Jamnik szorstkowłosy 

- jeden z najmniejszych psów myśliwskich wykorzystywany głównie jako norowiec. Do tego rodzaju polowania wybieramy osobniki najmniejsze o jak największej pasji . Okrywa włosowa musi być gęsta i szorstka, kufa również zarośnięta z charakterystycznymi brwiami osłaniającymi oczy. Jamniki od bardzo wielu lat były wykorzystywane do tego typu polowań więc do pracy w norach wymagają przede wszystkim praktyki. 

Posokowce i tropowce

Ostania grupa psów których zadaniem jest odnalezienie zwierzyny grubej po strzale. Posokowce zaczęły być wykorzystywane wraz z rozwojem broni palnej , kiedy to zauważono iż odnalezienie rannej zwierzyny nie jest rzeczą prostą pomimo coraz doskonalszej broni. Główną cechą posokowców to umiejętność pracy na zimnych tropach rannej zwierzyny , oraz trzymanie się tropu w przypadku krzyżowania się tropów ciepłych z tropem zimnym na którym pracuje pies.

Natomiast tropowce pracują na tropach ciepłych kilkugodzinnych. Do grupy tropowców nadają się praktycznie wszystkie rasy psów myśliwskich , lecz ich skuteczność jest uzależniona od indywidualnych predyspozycji osobniczych i właściwego szkolenia.

• Posokowiec bawarski 

- pies średnie wielkości , raczej lekkiej budowy o bardzo krótkiej przylegającej sierści w kolorze czerwień jelenia. Występują osobniki o czarnej masce która jest klasyczna dla tej rasy. Długie zwisające uszy , niezbyt rozwinięte fafle i grające pod skórą mięśnie dopełniają widoku tego pięknego psa. Rasa ta od początku była wykorzystywana do poszukiwania postrzałków lecz przez swoją wyjątkową urodę jest w Polsce wiele linii które niestety stały się kanapowcami. Dlatego też należy przyłożyć szczególna wagę do wyboru hodowli podczas zakupu szczeniaka.

• Posokowiec hanowerski 

- jest to pies zdecydowanie większy od swojego bawarskiego kuzyna, o bardzo ciężkiej budowie. Raczej powolny i dokładny w pracy , niezwykle łagodny do ludzi , wręcz pozbawiony agresji. Sierść krótka , przylegająca , umaszczenie od piaskowego żółtego do bardzo ciemnego czekoladowego. Występują również osobniki pręgowane. Ze względu na swoje gabaryty predysponowany raczej na niziny , otwarte wysokie bory gdzie nie będzie miał problemów z warunkami terenowymi. Raczej rzadki w Polsce , późno dojrzewający i wymagający od przewodnika dużej wiedzy kynologicznej.

Źródło: Jarosław Pełka - myśliwy od 1992 roku, kynolog. Zajmuje sie szkoleniem psów myśliwskich, jest członkiem Komisji Kynologicznej przy Zarządzie Okręgowym PZŁ w Częstochowie. www.charyzmat.pl